Lozan gerçekleri Sakarya’da konuşuldu
Lozan gerçekleri Sakarya’da konuşuldu
Vatan ve Hürriyet Derneği Genel Merkezi tarafından bugün Demiryol-İş Salonunda düzenlenen “Lozan” Konulu söyleşide Cengiz Arslan ve Kamil Özkan tarafından Lozan’a uzanan süreç ve gerçekleri anlatan bilgiler sunuldu.
Bugün Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yıldönümü. Antlaşma, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu belgesidir. 100. yılında tekrar görüşme diye bir şey yoktur. Bugün Lozan üzerinde zafer mi mağlubiyet mi kavgası yapılıyor. Bu boş ve art amaçlı bir kavgadır. Hukuki vesikalar mesnetsiz tarih kavgalarına alet edilemez. Şüphesiz ki Lozan bir vesika olarak tarafların riayet ettiği, bu bölgedeki barışı ve hâkimiyeti tanıyan önemli bir girişimdir. Bir grubun bilhassa Oniki Ada’nın Yunanistan’a bırakılması gibi muayyen maddeler ileri sürdükleri, yakın Türkiye tarihinden haberdar olmadıkları görülüyor. Bunlar samimi davranışlar değildir. Hukuki vesikalar mesnetsiz tarih kavgalarına alet edilemez. Şüphesiz ki Lozan bir vesika olarak tarafların riayet ettiği, bu bölgedeki barışı ve hâkimiyeti tanıyan önemli bir girişimdir
Lozan Antlaşması metninde Lozan Antlaşması’nın 2023 yılında veya başka bir tarihte bittiğine dair bir madde bulunmamaktadır. Lozan Antlaşması metnine göre Lozan Antlaşması süreli değildir.
Lozan Antlaşması’nda başarı elde ettiğimiz konular savaş tazminatı, kapitülasyonların kaldırılması, azınlıklar meselesi, İstanbul’un itilaf devletlerinden temizlenmesi, boğazlar ve daha sonra Türkiye’ye katılan Hatay konularıdır.
Uşi Antlaşmasının önemi nedir?
Trablusgarp Savaşı devam ederken Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine, Osmanlı İmparatorluğu İtalya Krallığı’ndan barış istemek zorunda kaldı. Barış antlaşması, İsviçre’nin Lozan şehrinin Leman gölü kıyısında yer alan Uşi semtinde imzalandı. Yapılan antlaşma gereğince, Trablusgarp ve Bingazi’ye tam bir özerklik tanındı.
Uşi Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin zorunda kalarak imzalamış olduğu bir antlaşmadır. Osmanlı Devleti adına olumsuz neticeler doğuran doğurmuştur. Osmanlı, Devleti, Trablusgarp Savaşı’nın ardından imzalanan Uşi Antlaşmasıyla Kuzey Afrika’daki varlığını kaybetmiştir.
Uşi Antlaşmasının Sonuçları nelerdir?
Uşi antlaşması ile Trablusgarp ve Bingazi Müslümanları dini yönler gereğince Osmanlı halifesine bağlı konumda olacaklardır. Bu antlaşma ile Tobruk ve Trablusgarp’a özerklik verilmiştir. Dış borçları ödemek konusunda Osmanlı’ya İtalya yardım edecektir.
Uşi Antlaşması kimler arasında yapıldı?
Uşi Antlaşması Kimler Arasında Gerçekleştirilmiştir? Antlaşması Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında imzalanmıştır. Her iki devlet arasında imzalanan bu antlaşma Trablusgarp Savaşı sonunda imzalanmıştır.
Uşi ve Lozan aynı mı?
Uşi Antlaşması yabancı literatürde 1912 Lozan Antlaşması olarak geçmektedir.
Lozan Antlaşması ya da Lozan Barış Antlaşması; Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, SSCB, Japonya, Bulgaristan, İtalya, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan, Belçika ve Portekiz arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. 1. Dünya Savaşı’nın son barış antlaşması olarak karşımıza çıkan ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin tasdiki olan Lozan Antlaşması tarihi 24 Temmuz 1923’tür.
İsviçre’nin Lozan şehrinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nda, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni İsmet Paşa önderliğinde, Sağlık Bakanı Rıza Nur ve eski İktisat Bakanı Hasan Bey temsil etmiştir. 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması’nı Türkiye adına İsmet Paşa imzalamıştır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘’Bu antlaşma, Türk ulusuna karşı yüzyıllardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması ile tamamlandığı sanılmış büyük bir yok etme girişiminin yıkılışını bildirir bir belgedir’’
Lozan Antlaşması Maddeleri
4 bölüm halinde düzenlenen ve toplamda 143 maddeden oluşan Lozan Antlaşması maddeleri şu şekildedir:
-
Türkiye – Suriye Sınırı: 1921 yılında Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması’nda çizilen sınırlar kabul edilmiştir. (1939’da Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla bugünkü şeklini almıştır.)
-
Türkiye – Irak Sınırı: Musul ve Kerkük sorunu sebebiyle çözülememiştir. (1926 yılında imzalanan Ankara Antlaşması ile Musul; İngiltere mandası altındaki Irak’a bırakılmıştır.)
-
Türkiye – SSCB Sınırı: 1921 yılında imzalanan Moskova ve Kars Antlaşmalarında çizilen sınırlar kabul edilmiştir.
-
Türkiye – İran Sınırı: 1639 yılında imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması ile belirlenen sınır aynı kalmıştır.
-
Türkiye – Yunanistan Sınırı: Meriç Nehri iki ülke arasında sınır kabul edilmiştir. Yunanistan’dan savaş tazminatı olarak Karaağaç alınmıştır.
-
Türkiye – Bulgaristan Sınırı: 1913 İstanbul Antlaşması ve Bulgaristan’ın 1. Dünya Savaşı sonrası imzaladığı Nöyyi Antlaşması’na uygun olarak kalmıştır.
-
Adalar: Bozcada, Gökçeada ve Tavşan Adaları Türkiye’ye, On İki Ada, Meis ve Rodos İtalya’ya, Kıbrıs İngiltere’ye, geri kalan adalar ise Yunanistan’a bırakılmıştır.
-
Tüm kapitülasyonlar kaldırılmıştır.
-
Boğazların yönetimi Milletler Cemiyeti’nin garantisi altında başkanlığı Türkiye’ye bırakılan uluslararası bir komisyona bırakılmıştır. (Türkiye, 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile boğazlar üzerindeki tüm denetimi sağlamıştır.)
-
Türkiye’deki tüm azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmiştir.
-
Gümülcine ve Selanik’teki Türkler ve İstanbul, Bozcaada ve Gökçeada’daki Rumlar hariç olmak kaydıyla Rumlar ile Türkler mübadele edilecektir.
-
1. Dünya Savaşı’nın galiplerine herhangi bir tazminat ödenmeyecektir.
-
Osmanlı Devleti’nin almış olduğu dış borçlar, imparatorluktan ayrılan devletlerin gelirlerine ve büyüklüklerine oranla pay edilecektir.
-
1881 yılında Kurulan Duyun-i Umumiye kaldırılacaktır.
-
Türkiye’de bulunan yabancı okullar, Milli Eğitim’in esaslarına göre eğitim vermeye devam edeceklerdir.
-
Fener Rum Patrikhanesi, İstanbul’da kalmıştır.
Lozan Antlaşması Sonuçları
24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması sonuçları şunlardır:
-
Misak-ı Milli kararları büyük oranda gerçekleştirilmiş ve gerçek bir tam bağımsızlık sağlanmıştır.
-
Kurtuluş Savaşı’nda kazanılan askeri zaferler, siyasi bir zaferle taçlanmıştır.
-
Sevr Antlaşması’nın dayattığı şartlar ortadan kaldırılmıştır.
-
Kurulan yeni Türk devleti, İtilaf Devletleri tarafından tanınmıştır.
Lozan Antlaşması Önemi
Lozan Antlaşması; içeride ve dışarıda bağımsız yeni bir Türk devleti kurulduğunun, tüm dünya tarafından onaylandığını gösteren hukuki bir belgedir. Bu özelliği ile Lozan Barış Antlaşması; Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedi olarak değerlendirilebilir.
Genel Başkan Yaşar Dursun’un konuşması ile başlayan programda Hüseyin Zeybek tarafından şiirler de okundu.
Kalabalık bir dinleyici topluluğun katıldığı söyleşiye Adapazarı Belediye Başkan Yardımcısı Hilmi Kızılcık, ADD Sakarya Şube Başkanı Başkanı Sebahat Demirtaş , Yeniden Diriliş Partisi Sakarya İl Başkanı Mehmet Kaya ve Demokrat Parti Sakarya eski İl Başkanı Muharrem Ün’de katılım gösterdi.
